Ücretsiz VPN servisleri gerçekten ücretsiz mi?

Erişim engellemelerinin ardı ardına geldiği, Wikipedia maddesi okuyabilmek için VPN kullanılan bir ortamda asıl tehlike ne?

VPN yaygın olarak, erişim engellemelerini aşabilmek ve anonim kalabilmek adına kullanılıyor. Türkiye oransal olarak Dünya’nın en fazla VPN kullanan ülkesi. Ocak 2017 raporuna göre Türkiye’de VPN kullanım oranı %50 seviyelerinde.

Peki bu oran ne anlama geliyor? Global Web Index istatistiklerine göre; Türkiye’de 16-64 yaş aralığındaki internet kullanıcıların yaklaşık %50’si VPN veya proxy sunucusu kullanıyor. Kaba bir hesapla Türkiye internet trafiğinin %50’si -%50 net bir oran olmasa bile önemli bir kısmı- VPN sunucuları üzerinden geçiyor.

İnternet kullanıcıları, sansürü aşabilmek için VPN sunucuları üzerinden bağlantı sağlarken ezici bir çoğunluğu ücretsiz servisleri kullanıyor. Öyle ki, yakın bir tarihte popüler VPN servislerinden birkaçı Türkiye’de engellendikten sonra, tüm VPN trafiğinin engellendiği algısı oluşmuştu. Yine Türkiye kullanıcılarının çoğunu ücretsiz kullanıcıların oluşturduğu VPN hizmeti sunan bu şirketler, engelin ardından tekrar hizmet verebilmek için bir hayli çaba sarfetmişlerdi.

Ücretsiz hizmet sağlayıcılar, ücretsiz hizmet verebilmek için neden bu kadar çabalar?

“If you are not paying for the product, you are the product.”

Ücretsiz vpn servisleri, kullanıcılarının internet trafiğini kayıt altına alabilir ve kullanıcılarının bağlantı hareketlerinden elde edebilecekleri bilgilerle fazlasıyla işe yarayacak veri setleri elde edebilir. Bu veri setleri, bölgesel istatistiklerden reklam hedeflemelerine kadar çok fazla sayıda alanda kullanılabilir ve üçüncü parti şirketlere satılabilir. Ayrıca, anonim kalmak isteyen kullanıcısının, tam tersi bir şekilde tüm kimliğinin açığa çıkmasına doğrudan veya dolaylı yoldan sebep olabilir. Tabi ki ücretsiz hizmet sağlayıcıların çok daha fazla parametreye tabi amaç ve/veya beklentileri olabilir. Bu sebeple kullanıcı ürüne veya hizmete ödeme yapmadan kullanmak isterken ürünün kendisi olmadığından emin olmalıdır.

Elbette, tüm ücretsiz servisler/ürünler, servisin veya ürünün kendisinden bir kar amacı gütmek zorunda değildir. Pek çok farklı sivil hareket, tamamiyle ücretsiz, gönüllülük esasına göre işleyen, güvenli hizmetler sunabilmektedir.